TÜRKÇE-KIRGIZCA FIKRALAR
I
EŞEK
Bir gün molla, Hoca’ya gelir. Hocayı evde bulamayınca onun evinin kapısına “eşek” diye yazıp gider. İkinci gün Hoca, molla ile sokakta karşılaşınca:
-Dün beni arayıp evime gelmişsiniz, der.
Molla:
-Kim söyledi ? diye sorar.
Hoca:
-Kapıya isminizi yazıp gitmişsiniz ya! Ondan anladım, der.
ЭШЕК
Бир күнү молдо Насредин Кожого келет. Кожону үйүндөң таба албай, анын эшигинин сыртына «эшек» деп жазып кетет. Экинчи күнү кожо молдо менен көчөдөн көрүшкөндө:
– Кечээ мени издеп, үйүмө келип кетиптирсиз,–дейт.
Молдо:
–Ким айтты ?–деп сурайт.
–Эшиктин сыртына атыңызды жазып кеткен турбайсызбы, ошондон билдим ,–деп жооп бериптир.
CENAZE
Bir gün Hoca’ya:
–Cenazeyi götürürken tabutun önünde mi, arkasında mı olmalı ? diye sorarlar.
–İstediğin tarafında olabilirsin, ancak içinde olma! der.
ЖАНАЗА
Бир күнү кожодон:
–Жаназаны көтөрүп баратканда табыттын алдында болуш керекпи же артындабы ?–деп сурашат.
–Каалаган жагыңда бол, бирок ичинде болбосоң эле болду !– дептир.
AT NALI
Nasreddin Hoca sokakta yürürken, bir at nalı bulur.
Nalı eline alıp:
–İşte bu iyi oldu, şimdi bana üç nal ile bir at bulmak kalıyor, ondan sonra ben de ata binerim, demiş.
АТТЫН ТАКАСЫ
Кожо Насреддин көчөдө баратып аттын бир такасын таап алат.
Таканы колуна алып:
–Мына жакшы болбодубу, мына үч така жана бир ат табышым керек. Ошондон кийин мен да атка минем,–дептир.
CESUR
Han Hoca’nın ne kadar cesur olduğunu denemek için:
–Onu hemen asın! diye emreder.
Cellatlar, Hoca’yı asmak için sürükleyerek getirirler. Hoca tek bir kelime bile söylemez.
–Son dakikalarını yaşıyorsun. Son sözünü söyle !der Han.
–Hiçbir sözüm yok. Ancak, küçük bir ricam var.
–Nasıl bir rica? der Han.
–Boynumdan gıdıklanırım, beni belimden assınlar! der Hoca.
ЭР ЖҮРӨК
Хан Кожонун, канчалык эр жүрөк экенин сынаш үчүн:
–Аны аскыла !– деп буйрук берет.
Желдеттер кожону асканга сүйрөп келишет. Кожо бир да сөз сүйлөбөйт. Хан:
–Акыркы мүнөттөрдү жашап жатасың. Акыркы сөзүңдү сүйлө !–дейт.
–Эч бир сөзүм жок. Болгону, кичинекей бир өтүнүчүм бар,–дейт Кожо.
–Эмне өтүнүч ?–деп сурайт хан .
–Мойнумдан кытыгым келет, белимден асышсын !–дептир Кожо.
PADİŞAHIN EŞEĞİ
Nasreddin Hoca, Padişahın çok sevdiği eşeğine okuma, yazma öğretmeye başlar.
–On yıl sonra bu eşek bizim molladan daha akıllı olur, der Hoca.
–Peki, peki, der Padişah. Ben sana bu hizmetin için her ay yüz altın öderim. Eğer yüz yıl sonra eşek okumayı öğrenmezse, başını vurdururum.
–Ver elini, der Hoca.
Hocanın dostları ona:
–Sen ne yaptın? Boşu boşuna öleceksin. Eşeğin okuma, yazma öğrendiğini ne zaman gördün, diye söylerler.
–Ahmaklar, diye güler Hoca. Her ay yüz altın karşılığına “işte” diyen bir eşek. Bu çocuğun rüyasına bile girmemiştir. Benim başım derde girer diye üzülmeyiniz. On yılın içinde ya padişah, ya ben, ya eşek, üçümüzden biri ölür, der.
ПАДЫШАНЫН ЭШЕГИ
Кожо Насриддин падышанын аябай жакшы көргөн эшегине окуганды жана жазганды үйрөтө баштайт.
–Он жылдан кийин бул эшек биздин млддодон да акылдуу болуп чыгат,–дейт кожо.
–Жакшы, жакшы,–дейт падыша. Мен сага бул кызматың үчүн ай сайын жүз алтын төлөйм. Эгер он жылдан кийин эшек окуганды үйрөнбөсө, башыңды алдырам.
–Колуңду бер,–дейт кожо.
Кожонун достору ага:
–Сен эмне кылдың ? Жөндөн жөн эле өлөсүң, эми Эшектин окуп, жазганын качан көрдүң эле ?
–Макоолор,–деп күлөт Кожо. Ай сайын жүз алтындын ордуна деген бир эшек. Бул көбүнүн түшүнө да кирген эмес. Менин башым кабылат деп кайгырбагыла. Он жылдын ичинде же падыша, же мен, же эшек үчөөбүздүн бирөөбүз өлөбүз,–дептир.
ÇEK ULAN
Nasreddin Hoca Pazar yerinde kendisine yapışmış gibi burnunun dibinde duran adama sorar:
–Timur’la bir yakınlığın var mı hemşerim?
–Yok.
–Vezirlerini tanır mısın?
–Tanımam.
–Ya zaptiyeleriyle bir ahbaplığın falan?
–Yooo!
_ Hoca avazı çıktığı kadar bağırır:
–O zaman çek ulan ayağını ayağımın üstünden!
ЭЙ БАЛА ТАРТ БУТТУ
Кожо Насреддин базарда ага жабышып калгансып мурдунун түбүндө турган кишиге суроо берет:
–Тимурдун тууганы эмессиңби, жердешим ?
–Жок.
–Вазирлерин тааныйсыңбы ?
–Тааныбайм.
–Желдеттери менен дос эмессиңби ?
–Жооок.
–Андай болсо эй бала тарт бутуңду менин бутумдан,–деп алынын бардыгынча кыйкырат.
HAYALİN KOKUSU
Nasreddin Hoca’nın canı bol haneli, bol yoğurtlu bir çorba çekmiş “Şimdi sofraya gelse de kaşıklasam!” diye hayalini kurarken kapı çalınmış.
Komşunun çocuğu elindeki kâseyi uzatıp:
–Babamın selamı var, biraz çorba istiyor, demez mi?
Hoca gülümsemiş:
–Bizde amma uyanık komşular var yahu, demiş. İnsanın hayalindeki çorbanın bile kokusunu alıyorlar.
КЫЯЛДЫН ЖЫТЫ
Кожо Насреддин жалбыз катыкталган шорпо ичкиси келет. «Азыр дасторкондо пайда болуп калса, катыктап ичсем» деп кыялданып отурганда эшик тыкылдайт.
Кошунасынын баласы колундагы кесени сунуп:
–Атам салам айтты, бир аз шорпо сурап атат, дебеспи.
Кожо күлүмсүрөп:
–Биздин аябай көрөгөч кошуналарыбыз бар тура дептир. Адамдын кыялындагы шорпонун да жытын сезишет.
BİLİRİM YAPACAĞIMI
Akşehir’deki Timur’un ordusundan bezmiş, kan ağlarmış. Bu duruma canı sıkılan Nasreddin Hoca, varıp Timur’un huzuruna çıkmış.
–Bana bak demiş öfkeli sesle, buradan gidecek misin, gitmeyecek misin?
–Bu ne biçim konuşma! diye gürlemiş Timur Sen benimle nasıl konuşursun böyle?
–Bal gibi de konuşurum, demiş Hoca. Sen soruma cevap ver! Şeyat gitmeyeceksen, o zaman bilirim ben yapacağımı, o zaman bilirim ben yapacağımı!
Hoca’nın diklenmesine şaşıran Timur:
–Yaa, demiş, ne yapacaksın yap da görelim!
Hoca bakmış diklenmenin bir yararı yok
–Sultanım, demiş, o zaman da kasabalıyı alıp ben buradan gideceğim.
ЭМНЕ КЫЛАРЫМДЫ БИЛЕМ
Акшехирдин калкы Тимурдун аскерлеринен жадап, өксөп ыйлашчу экен. Бул абалдан тажаган Кожо Насреддин Тимурдун алдына барыптыр.
-Мени кара! Дептир каарданган күч менен бул жерден кетесиңби же кетпейсиңби?
-Эмне деп жатасың! Деп Тимур бакырат. Сен мени менен кантип ушундай сүйлөшүп атасың ?
-Балдай таттуу эле сүйлөшөм, дейт кожо.Сен суроомо жооп бер! Эгер кетпесең анда эмне кыларымды билем мен!
Кожонун чоңсунуп орой сүйлөгөнүнө таң калган Тимур:
-Ыя, эмне кылсаң кыл көрөлү! Дептир Кожо орой мамиле жасоонун пайдасы жок экеин байкап,
-Султаным, анда мен айылдыктарды ээрчитип бул жерден кетем, дептир
EŞEĞİN SÖZÜNE Mİ İNANIYORSUN?
Bir sabah komşularından biri Nasreddin Hoca’dan eşeğini istemiş. Hoca ters günündeymiş, Kestirip atmış:
–Eşek evde yok!
Aksilik bu ya, tam o sırada da eşeğin anıracağı tutmuş.
Komşusu içerlemiş:
–İşte eşek ahırdaymış ya Hoca, demiş. Bir eşeği esirgedin benden, yazıklar olsun!
Hoca:
–Sen ne biçim adamsın yahu! diye çıkışmış. Ak sakalımla benim sözüme inanıyorsun da, eşeğin sözüne mi inanıyorsun?
ЭШЕКТИН СӨЗҮНӨ ИШЕНЕСИҢБИ?
Бир күнү эртең менен кошуналарын бирөө Кожо Нсреддинден эшегин сурайт. Кожо сол буту менен туруптур, калп айтып койот.
–Эшек үйдө жок.
–Өчөшкөндөй дал ошол учурда эшек аңгырап жиберет.
Кошунасы таарынып:
–Эшек сарайда турбайбы Кожо, дейт. Эшекти менден аядың, уят!
Кожо:
–Сен кандай адамсың деги, деп тилдейт. Ак сакалдуу менин сөзүмө ишенбей, эшектин сөзүнө ишенесиңби ?
NASREDDİN KULUNUZ DA BÖYLE ATAR
Birgün Timur’la Nasreddin Hoca ok atmaya gitmişler. Timur Hoca’nın eline ok verip:
–Haydi bakalım Hoca, demiş, göster hünerini !
Hoca Nasreddin çaresiz yayı gerip fırlatmış oku. Beklendiği üzere ok hedefin çok uzağına düşmüş.
Timur:
–Bu nasıl atış Hoca? diyerek alay edecek olmuş.
Hoca hiç bozuntuya vermemiş.
–İşte! demiş, sekbanbaşı böyle atar.
İkinci ok de hedefini bulmayınca, Hoca ona da bir kılıf uydurmuş:
–Bizim subaşı da böyle atar işte.
Sıra üçüncü oka geldiğinde, nasıl olduysa olmuş, ok hedefi tam ortasından vuruvermiş. O zaman Hoca gururla Timur’a dönmüş:
–Gördüğünüz gibi sultanım, demiş. Nasreddin kulunuz da böyle atar.
НАСРЕДДИН КУЛУҢУЗ ДА УШУНДАЙ АТАТ
Күндөрдүн биринде Тимур менен Кожо Насреддин ок атууга барышыптыр. Тимур Кожо Насреддиндин колуна ок берип:
– Ии, эмесе Кожо өнөрүңдү көрсөт, дептир.
Кожо Насреддин айласыз жааны тартып, окту атат. Күтүлгөндөй эле ок марадан таптакыр эле башка жакка тийип калат.
Тимур:
– Бул эмне деген атыш? деп мазактап кирет.
Кожо сыр билгизбей
– Мына, дептир, аскер башчы ушундай атат.
Экинчи ок да марага тийбей калганда, Кожо ага да шылтоо тааптыр.
– Биздин башчы болсо, мына ушинтип атат.
Кезек үчүнчү окко келгенде, кандайча болгонун ким билсин, ок мааранын дал ортосун көзөптүр.
Анда Кожо сыймыктануу менен Тимурга карап:
– Өзүңүз көрүп тургандай Султаным, Насреддин кулуңуз болсо, ушундай атат, деген экен.
YÜZME BİLİRDİN DEĞİL Mİ?
İlk karısı yaşlanıp biraz da çirkinleşince Nasreddin Hoca genç ve güzel bir kadınla ikinci kez evlenmiş. Daha ilk günlerden başlayarak kadınlar arasında geçimsizlik baş göstermiş. Daha çok da kıskançlık yüzünden çıkarmış kavgaları. Bir gün içlerinden hangisi daha çok sevdiğini öğrenmek için Hoca’ya sormuşlar:
– Akşehir gölünde kayıkla gezerken fırtına çıkıp da kayığı devirse, önce hangimizi kurtarırdın, Hoca?
Bu zor soru karşısında iki arada, bir derede kalan Hoca, kem küm etmiş. Lafı kıvırtmaya çalışmışsa da başaramamış. Kadınlar üsteledikçe üstelemişler. Çaresiz kalan Hoca, boynunu büküp ilk karısına dönmüş:
-Hatun, demiş. Yanılmıyorsam sen biraz yüzme bilirsin, öyle değil mi?
СҮЗГӨНДҮ БИЛЧҮСҮҢ ЭЭ?
Биринчи аялы карып, анча-мынча сулуулугун жоготуп койгондо Кожо Насреддин жаш жана сулуу аял алат. Биринчи күндөрдөн тартып эле аялдардын ортосунда келишпестиктер чыга баштайт. Уруштар көбүнчө кызгануудан чыкчу экен. Күндөрдүн биринде экөөнүн кимисин көбүрөөк жакшы көрөөрүн билиш үчүн Кожого суроо менен кайрылышат:
– Акшехир көлүндө кайыкта сүзүп жүргөнүбүздө бороон башталып, кайыкты көмкөрүп жиберсе кимибизди сактайт элең, Кожо?
Бул татаал суроого эмне деп жооп берерин билбей калат. Сөздү бурууга аракет кылса да, аракети оңунан чыкпайт. Аялдар болсо, ан сайын басым жасайт. Айласы түгөнгөн Кожо биринчи аялына ийилип:
– Жаңылбасам, сен анча-мынча сүзгөндү билчүсүң ээ? деген экен.
EN AKILLI DELİ
Bir gün doktorlar, tımarhanede yaptıkları araştırmada en akıllı deliyi seçeceklermiş. Bir gün delilerden biri havuza düşen arkadaşını kurtarmaya çalışmış. Bunu gören doktorlar arkadaşını kurtaran deliyi yanlarına çağırmışlar ve “Seni en akıllı seçiyoruz” demişler. Doktorlardan biri “Peki, kurtardığın arkadaşını çağır da sana teşekkür etsin” demiş. Deli: “Gelmez ki!” Doktorlar: Neden gelemezmiş?” Deli: “Çünkü kuruması için onu astım!”
ЭҢ АКЫЛДУУ ЖИНДИ
Бир күнү докторлар жиндикананын эң акылдуу жиндисин тандоо үчүн изилдөө өткөрүшүптүр. Ошол күнү бир жинди бассейнге түшүп кеткен досун куткарууга аракет кылыптыр. Муну көрүп калган врачтар ошол куткарган жиндини чыгарып «Сени эң акылдуу деп тандадык. Эми болсо ошол досуңду чакырчы, сага ыраазычылыгын айтсын» дептир. Жинди болсо: «Келе албайт го.»деп жооп бериптир.
– Эмнеге келе албайт?
– Анткени аны курусун деп илип койдум.
AĞAÇTAKİ YEDİ KUŞ
Öğretmen öğrencilere soru sorar:
– Ağaçta 7 kuş var. Avcı ateş ediyor, 3 tanesi vuruyor. Ağaçta kaç kuş kaldı?
Biri cevap verir: “Dört kuş kalır”.
Başka çocuk ise hemen atılır: “Hayır öğretmenim, ateş edince bütün kuşlar uçar, ağaçta hiç kuş kalmaz”.
Öğretmen bunun üzerine: “Cevap yanlış. Ama sitilini sevdim” der.
Çocuk: “Ben de soru sormak istiyorum. Karşıdan üç bayan geliyor, ellerinde dondurma var. Biri yalayarak yiyor, biri emerek, biri ısırarak. Bu bayanlardan hangisi evlidir?”
Öğretmen düşünüp:
-Emerek yiyen evlidir, diyor.
-Hayır öğretmenim, parmağında alyansı olan… Ama ben de sitilinizi sevdim…
БАКТА 7 КУШ
Мугалим окуучуларына мынтип сураптыр:
-Бакта 7 куш бар. Аңчы мылтыктан үч жолу атыптыр. Бакта канча куш калат?»
Бирөөсү: «Төртөө калат» деп жооп берет.
Башкасы болсо ошол эле учурда ордунан туруп «жок агай, мылтыктан атканда куштардын бардыгы учуп кетет. Ошондуктан куш калбайт,» дейт.
–Туура эмес. Бирок стилиң мага жакты» деп айтыптыр мугалим.
Анда окуучу: «Агай менин да бир суроом бар. Үч аял келе жатат, колдорунда балмуздак бар. Бирөөсү жалап жейт, экинчиси эмип, үчүнчүсү болсо тиштеп. Бул аялдардын кайсынысы үй бүлөөлү?»
Мугалим ойлонуп туруп: «Эмип жеген үй бүлөөлү», дептир.
– Жок агай, колунда шакеги болгон. Бирок, мага дагы сиздин стилиңиз жакты…
CENNETTE FUTBOL
İki futbol delisi adam cennette futbol olup olmadığını çok merak ederler ve kim önce ölürse diğerine haber iletmesini kararlaştırırlar. Biri ölür ve bir yolunu bulup arkadaşını telefonla arar.
-Çok iyi bir haberim var. Burada futbol mevcut. Pazar maçımız var, sen kaleci olarak oynuyorsun.
БЕЙИШТЕ ФУТБОЛ
Эки футбол фанаты бейиште футбол барбы же жокпу деп кызыгышат жана биринчи болуп ким өлсө, ошол экинчисине кабар беребиз деп сөз беришет. Бирөөсү өлгөндөн кийин бир жолун таап досуна телефон чалат:
«Сен үчүн абдан жакшы кабарым бар, бул жакта футбол бар экен. Жекшемби күнү матчыбыз бар, сен дарбазачы болосуң».
BARMEN
Adam bara girip barmene: “Sana ve herkese birer içki ver”, der. Herkes içer, ama adam parasını ödemez. Barmen onu çok kötü döver. Adam ertesi gün yine gelip şöyle der: “Bana ve bardaki herkese birer içki ver.”
Barmen: – Ya bana?
-Sana yok.
-Neden?
-Sen içince azıtıyorsun.
БАРМЕН
Бир киши барга кирип барменге: «Сага, бардыгына жана мага ички бер», дейт. Бардыгы ичип бүткөндөн кийин киши акчасын төлөбөйт. Бармендин жини келип аны жакшылап урат. Эртеси күнү ошол киши дагы келет:
– Мага жана бардыгына ички бер!
– Магачы?!
– Сага жок.
– Эмнеге?
– Сен ичкенде жинди экенсин.
ZENGİNLER ARASINDA
Zenginler arasında verilen bir ziyafette genç ve yakışıklı bir adam oldukça hoş görünümlü bir bayana:
-“Bu gece ne kadar güzelsiniz”, der
Birkaç başka erkeğin de sözleri nedeniyle başı dönen kadın, adama cevap verir:
-Ben ne yazık ki sizin için aynı şeyi söyleyemem
Yakışıklı olduğu kadar hazır cevap da olan adam:
-O zaman siz de benim gibi yapın, yalan söyleyin”
БАЙЛАР ОРТОСУНДА
Байлар ортосунда болгон бир тойдо жаш, сулуу бир жигит болушунча жагымдуу көрүнгөн бир аялга:
– Бүгүн абдан сулуу экенсиз» – дейт.
Башка эркектин сөздөрүнөн улам кайрылган аял жигитке:
– «Аттиң, сиз жөнүндө минтип айта албайм» – деп жооп берет.
Сулуу болгонундай жооп берүүгө даяр жигит:
– «Анда сиз мендей эле алдап койбойсузбу» – деп айтат.
NASREDDİN HOCA PAZARDA
Nasrettin Hoca pazarda dalgın yürüyormuş. Etrafındaki esnafları seyrediyor. Bu sırada ensesine bir tokat geliyor. Hoca tökezlemiş birkaç adım sendelemiş. Neyse toparlanıp sinirli bir şekilde arkasına dönmüş. Bir bakmış ki Hocanın iki katı hayvan gibi bir adam. Hoca durmuş, bir yutkunmuş önce, sonra:
-“Bana sen mi vurdun?”, demiş adama
Adam:-“Ben vurdum, ne olacak?”, demiş
Hoca:-“Şakadan mı vurdun, ciddiden mi?”, demiş
Adam: – Cidden vurdum, ne yapacaksın?! demiş.
Hoca: – Aman, aman, öyle olsun. Çünkü şakadan hiç hoşlanmam.
АПЕНДИ БАЗАРДА
Апенди базарда ээн-эркин, айланасындагы нерселерге жалдырап жүргөндө артынан бирөө келип, бир чабат. Апенди мүдүрүлүп барып, чайкалай түшөт. Эсине келген Апенди артына ачуулуу карай салса, андан эки эсе чоң, зор киши турат. Апенди туруп-туруп:
– «Сенби мени урдуң?» – дейт.
Киши : – «Мен болсом, эмне болот?!».
Апенди : – «Tамашалаппы же чындаппы?» – дейт.
Киши : – «Чындап, эмне кыласың?!».
Анда Апенди: – «О Кудай, ушундай десең. Анткени мага тамаша жакпайт» – дейт.
CİMRİ
Cimri ve de boş boğazın biri Hocaya: “Ya Nasrettin Hoca, demek parayı çok seviyorsun. Acaba neden?”, demiş.
Hoca cevabını yapıştırmış. “Senin gibilere muhtaç olmamak için”.
САРАҢ
Бир сараң Апендиден: – «Демек акчаны жаныңдан да жакшы көрөт экенсиң. Эмне үчүн?» – деп сураптыр.
Апенди болсо шак: -«Сендей кишилерге муктаж болбош үчүн» – деп жооп бериптир.