Ахмет Гүнгөр (Ф.И. Доч. Канд., Жазуучу)

1967 –жылы Туркиянын Чорум областына караштуу Алажа раёнунда туулган. Улуту түрк. Баштапкы жана орто мектепти Сунгурлу шаарында бүтүргөн. 1990- жылы Гази университетинин педагогика факултетин  аяктайт. 1991-1992 жылдары аскердик милдетин өтөгөн. 1992 жылдын август айында Анкара университетинин ТӨМЕР  (тил үйрөтүү борборунда түрк тили мугалими болуп практикадан өтүп, андан кийин ошол эле борбордун Самсундагы филиалына түрк тили мугалими жана түрк тили бөлүмүнүн башчысы болуп ишке кирген. 1993- жылдын апрел айында  түркиянын тышкы иштер министрлиги аркылуу Казакстандын дипломаттарына түрк  тилин үйрөтүү үчүн Казакстандын Алматы шаарында 9 ай эмгектенген. Алматыда кызматын аткаруу менен бирге казак тили жана адабияты боюнча илимий изилдөөлөрдү жүргүзгөн. Кызмат убактысы бүткөндөн кийин кайрадан ТӨМЕР деги кызматын уланткан. Кийинчерээк Анкара университетинин «Газиантеп» филиалына дайындалып, ал жерде Чет тилдери бөлүмүнүн башчысы жана түрк тили мугалими болуп иштеди.

1994-жылы ТӨМЕРдин Анкара шаарындагы «Туналы Хилми» филиалында түрк тилдери бөлүмүнүн башчысы болуп дайындалып, ошол эле маалда А.У. ТӨМЕРдин Түрк тилдери  бөлүмү тарабынан чыгарылган «Түрк тилдери жана адабияттары» журналынын кеңсе мүдүрү болуп кызмат өтөдү. Мындан сырткары, А.У. ТӨМЕРдин алдында  (курамында) уюштурулган илимий изилдөө коллегиясын (БИЛАК) да жетектеп, түрк дүйнөсүнүн белгилүү тилчи, адабиятчыларынын макалаларынын жарияланышына: казактардын атактуу акыны Абай, белгилүү түркмөн акыны Махдумкулу, азербайжандыктардын белгилүү акыны Бахтияр Вахапзаде жана Алишер Наваи сыяктуу түрк дүйнөсүнүн тил жана адабият чеберлерине арналгаг атайын сандардын чыгарылышына чоң салымын кошкон.

1998-2003 жылдары Кыргыз-түрк «Манас» университетинде түрк тили үйрөтүү курсунун координатору болуп иштеген. 2003- жылындан баштап Азыркы тилдер жогорку окуу мектебинде Котормо-тилмечтик бөлүмүндө иштеген.

Ахмет Гүнгөр өзүнүн илимий-педагогикалык чыгармачылыгында түрк тилин үйрөтүү, казак жана кыргыз тилдери боюнча иликтөөлөрдү жүргүзүүгө аталган тилдердеги көркөм чыгармаларды түрк тилинде которууга өзгөчө назар бурган. Маселен казак жазуучу Мухтар Авезовдун «Абай жолу» аттуу чырармасын түрк тилине которгон.

Кыргыз улуттук университетинде кыргыз тил илими багытында магнисратураны аяктаган. (Тема, «Баш жана баш дене бөлүктөрүнө байланыштуу фразеологизмдерди салыштыруу, 2003)

Бишкек гуманитардык университетинде «Кыргыз жана түрк тилинде ооруга байланыштуу тергөө сөздөр» деген кандидаттык ишин ийгилик менен аяктаган 2006)

4.1. Макалалар

4.1.1. Түркиядагы журналдарда жарыяланып чыккан  макалалар

4.1.1.1. Abay’da İz Bırakanlar (Muhittin Gümüş’le), Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı:2 Ağustos 1995.

4.1.1.2. Kırgız Şairi Alıkul Osmonov, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı:5 Şubat 1996.

4.1.1.3. Türk Tilinin Alfaviti Jane Buwın Ündestigi, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Haziran 1996.

4.1.1.4. Jambıl Jabaev’in Destan Sanatı, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Ağustos 1996.

4.1.1.5. Kırgızca Birkaç Deyim Üzerine, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Şubat 1998.

4.1.1.6. Kırgız Masallarından Seçmeler, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Aralık 1998.

4.1.2. Эларалык денгээлдеги журналдарда жарыяланып чыккан макалалар

4.1.2.1. Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Deyimlerle İlgili Temel Meseleler,(Vücut Organlarıyla İlgili Deyimler Çerçevesinde), Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 5, 2002.

4.1.2.1 Kırgız Cana Türk Tilderinde ‘Baş’ Sözüne cana Anatomiyalık Atoolorgo Baylanıştuu Frazeologizmder, Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 8, 2003.

4.1.2.3.Tergöönün caraluu sebep-öbölgölörü cana semantikalık toptoru, Isık Köl (Karakol) Üniversitesi, Bişkek, 2005.

4.1.2.4.Türk cana Kırgız tilderindegi çeçek oorusuna baylanıştuu tergöölör (evfemizmder),Yusuf Balasagun, Kırgız Milli Devlet Üniversitesi, Carçısı, seriya, 1. vıpusk, 3, Bişkek, 2005.

4.1.2.5. Kırgız cana türk tilderindegi adam attarına baylanıştuu tergöölör, Yusuf Balasagun, Kırgız Milli Devlet Üniversitesi, Carçısı, Filologiya, Til Taanuu 3, Bişkek, 2006.

4.1.2.6. Köz oorusuna baylanıştuu tergöölör, Kırgız Tili cana Adabiyatı, Vıpusk 9, BGU, Bişkek, 2006.

4.1.2.7.Tabu- Örtmece (Euphemism) Söz Üzerine, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 29, 2006.

4.1.3. Катышкан конференция жана симпозиумдары (докладчы катары)

4.1.3.1 Kırgızistan İlkokullarındaki Ana Dili Ders Kitaplarının İncelenmesi, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve Türkiye’de Ana Dili Eğitimi Sempozyumu, A.Ü. TÖMER, 19-20 Aralık 1996.

4.1.3.2. Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Vücut Organlarıyla İlgili Deyimlerin Karşılaştırılması (Kasım Tınıstanov adına düzenlenen konferansta bildiri -Kırgızca- olarak sunulmuştur.) Kırgız Milli Devlet Üniversitesi, 11.9. 2001

4.1.3.3.Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Hastalıkla ilgili Yasak (Tabu) Sözler, (Cusup Abdırahmanov adına düzenlenen konferansta –Kırgızca- olarak sunulmuştur. Kırgız-Kuveyt Üniversitesi, 25.12. 2001.

4.1.3.4. Kırgızca-Türkçe Hastalıkla İlgili Tabu- Örtmece (Euphemism) Sözler, (Çıban Hastalığı Çerçevesinde, Prof.Dr. Beyşebay Usubaliyev’le Ortak Bildiri) İ. Arabayev Atındagı Kırgız Mamlekettiik Pedagogikalık Universiteti, Kırgız Mamlekettüülügünün 2200 Cıldıgına Karata, ‘Til tagdırı, el tagdırı, El aralık ilimiy konferantsiya, 20-21 fevral, 2003.

4.1.3.5. Canıbardardın attarına baylanıştuu tergöö sözdör, V. Uluslar arası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Türk Dünyasının Geleceği, Kommersiyalık Enstitüsü, Türk Dünyası İşletme Fakültesi, 10-13 Haziran 2007, Celalabat, Kırgızistan.

4.1.3.6. Lehçelerarası Çeviride Örtmece (Euphemism) Sözler, (Kırgızca-Türkçe Bağlamında) 8. Uluslararası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu, (14-16 Mayıs, 2008), İzmir Ekonomi Üniversitesi, İzmir, Türkiye.

4.2. Которгон илимий макалалары

4.2.1. Kazakistan’da Manas Destanı Araştırmaları, (Kazakça’dan Türkçe’ye) Prof.Dr. Kunapiya Alpısbayev, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi. Ekim 1995.

4.2.2. Ekimin Kızıl Gülleri, (Kırgızca’dan Türkçe’ye) Prof. Dr. Abdıganı Erkebayev, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Şubat 1998.

4.2.3. Türk Dillerinde Terimlerin Ortak Kullanılmasının Temel Prensipleri, (Kazakça’dan Türkçe’ye) Prof. Dr. Ömirzak Aytbayulu, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Şubat1998.

4.2.4. Türk Lehçelerinde Fiillere Gelen Süreklilik Ekleri Sayısının Kısa Bir Süre İçerisinde Azalmasının Nedenleri ve Kullanım Alanlarının Daralması, (Rusça’dan Türkçe’ye Recepmuhammet Geldiyev’le) Prof.Dr. A. Serebrennikov, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Ağustos 1998.

4.2.5. Kırgız Terminolojisinin Günümüzdeki Gelişim Süreci, (Kırgızca’dan Türkçe’ye) Prof.Dr. Çetin Cumagulov, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Ağustos 1998.

4.2.6 “Acar”, (Povest: Uzun Hikaye, Kırgızca’dan Türkçe’ye) Kasımalı Bayalinov, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Süreli Yayınlar Dizisi I, 2001.

4.3.Жaрыяланган китептери

4.3.1. Jambıl (Doç.Dr. Zeyneş İsmail’le) Hoca Ahmet Yesevi Vakfı Yayınları, Ankara,

1995.

4.3.2. Abay Yolu – I-II Cilt (Doç.Dr. Zeyneş İsmail’le) Bilig yayınları, 1997 (Çeviri).

4.3.3. Hikayeler (Doç.Dr. Zeyneş İsmail’le), Muhtar Awezov, Bilig Yayınları 1997 (Çeviri).

4.3.4. Makaleler (Doç.Dr. Zeyneş İsmail’le), Muhtar Awezov, Bilig Yayınları 1997 (Çeviri).

4.3.5. Muhtar Awezov Hakkında Makaleler (Doç.Dr. Zeyneş İsmail’le) Bilig Yayınları 1997 (Çeviri).

4.3.6. Cengiz Aytmatov’un Dünyası, Prof.Dr. Abdıldacan Akmataliyev (Atatürk Kültür ve Tarih Kurumu) 1999 (Çeviri).

4.3.7. Türkçe Açıklamalı Kırgız Atasözleri, (Asel Cailova Güngör’le), Engin Yayınevi, Ankara, 1998.

4.4. Интервюлары

4.4.1. Prof. Dr. Adussamet Argınbayev’le Kazak Diyasporası Üzerine Söyleşi, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Şubat 1997.

4.4.2. Prof.Dr. Abdıldacan Akmataliyev’le Söyleşi, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Aralık 1998.

4.4.3. Kırgız Yazarı Tölögön Kasımbekov’la Kırgız Edebiyatı Hakkında Söyleşi, Türk

Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Şubat 1998.

4.5. Алган сыйлыктары

4.5.1. Mahdumkulu Araştırmaları Ödülü 30.06.1997 (Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi Mahdumkulu Özel sayısına katkılarından dolayı Mahdumkulu Enstitüsü Müdürlüğü tarafından ödüle layık görülmüştür.)

5. Жетекчи болуп чыккан дипломдук эмгектер

5.1. Kırgız Yazar Beyşebay Usubaliyev’in ‘Tütün’ Adlı Hikayesinin Kırgızca’dan Türkçe’ye Çevirisi, Gülay Osmonova (2005).

5.2. Kırgız Yazar Öskön Danikeyev’in ‘Kızdın Sırı’ adlı hikayesinin Kırgızca’dan Türkçe’ye Çevirisi, Edisa Aydarbekova (2005).

5.3.Kırgız Yazar Sultan Rayev’in ‘Kün Karmagan Bala’ Adlı Hikayesinin Kırgızca’dan Türkçe’ye Çevirisi, Burulsun Kaldiyeva, (2005).

5.4. Kırgız Yazar Mırza Gaparov’un ‘Kızıl Bede’ Adlı Hikayesinin Kırgızca’dan Türkçe’ye Çevirisi, Kenceke Karagulaova, (2005).

5.5.’Kırgızca (Omonim) Eşadlılar Sözlüğü’nünTürkiye Türkçesine Çevirisi, Emilbek Cusupov, (2006).

5.6. Aman Saspayev’in Kısa Hikayelerinin (Kaynana, Boşanma, Çarşaf, Mezarlığa Giden Yolda) Kırgızca’dan Türkçe’ye Çevirisi, Taalaygül Kencebayeva, (2006).

5.7. ‘Türkçö-Kırgızça Koş Sözdör (Türkçe İkilemeler) Sözlüğü’nün Kırgızca’ya Çevirisi, Cıldız Mamırova, (2007).

5.8. Hüseyin Karasayev’in ‘Nakıl Sözdör’ Adlı Kitabının Kırgızca’dan Türkçe’ye Çevirisi, Akmatalı Mambetaliyev, (1-191. sayfa arası, 2007).

5.9. Haldun Taner’in ‘Keşanlı Ali Destanı’ Adlı Tiyatro Oyununun Türkçe’den Kırgızca’ya Çevirisi, Atırgül Kencekulova, (2007).

5.10. Ömer Seyfettin’in Hikayelerinin (Kaşağı, Forsa, Topuz, Kurumuş Ağaçlar, Diyet, Pembe İncili Kaftan) Türkçe’den Kırgızca’ya Çevirisi, Nadira Ablasova (2007).

5.11.’Kurtlar Vadisi Irak Senaryosu’nun Türkçe’den Kırgızca’ya Çevirisi, Asel İmankulova (2008).

5.12. Türkçe Atasözlerinin Kırgızca’ya Çevirisi, Kasiyet Baytölöyeva (2008).

6.Долбоорлор

1. Кыргыз адабиятынан тандамалы аңгимелер

2.Казак адабиятынан тандамалы аңгимелер

3.Кыргызча-түркчө фразеологиялык сөздүк