Ord. Prof. Dr. Askar Tursunov |
![]() |
Kırgız diline adanmış bir ömür. Değerli bilim adamı, dilci Askar Tursunov uzun yıllar Kırgızistan Bilimler Akademisinde hizmet vermiştir. Özellikle “Kırgız tilinin söz aykaştarı”, “Etiştik söz aykaştarı” adlı eserleri, sözcük ve söz öbekleri konusunda Türk lehçeleri alanında çalışmalar yapan dilciler için başyapıtlardır. Kendilerini Bilimler Akademisi Filoloji alanında kandidat ve doktorluk savunmalarında tanıma fırsatı bulduk. Hoca yardımsever, hoşgörülü olmasının yanısıra bilimsel çalışmalarda lakayt davranış ve saygısızlığa tahammülsüz biridir. Kırgız dili alanında katkıları nedeniyle Kırgız dilci ve aydın kesim tarafından her zaman saygı ve itibar gören Askar Tursunov, Kırgızistan Milli Eğitim Bakanlığı da yapmıştır.
ORD. PROF. DR. ASKAR TURSUNOV
Askar Tursunov, 1928 yılında Çüy Bölgesinin Kegeti Köyünde doğdu. İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra 1943-1947 yılları arası Kırgız Devlet Pedagoji Enstitüsü, Kırgız Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğrenim gördü. 1947 yılının Eylül ayından başlayarak 1957 yılının Temmuz ayına kadar Oş Pedagoji Enstitüsünde Kırgız Dili öğretmenliği, Baş öğretmenlik, Kırgız Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığı görevini yürüttü. 1957 yılının Temmuz ayında Bilimler Akademisi Dil ve Edebiyat Enstitüsüne yardımcı araştırma görevlisi olarak atandı. 1958 yılının Eylül ayında doktora tezini savundu. 1960 yılının Haziran ayından başlayarak Dil ve Edebiyat Enstitüsünde baş araştırma görevlisi, 1962 yılının Şubat ayından 1978 yılının Şubat ayına kadar Bilimler Akademisi Dil ve Edebiyat Enstitüsü Müdürlüğü, 1978-1979 yılı Milli Eğitim Başkanlığı, 1979 yılından 1986 yılına kadar Yüksek ve Orta Öğretim Mesleki Eğitim Müdürlüğü görevlerinde bulundu. 29 Eylül 1989 yılında bu görevlerden ayrıldı. 1986 yılının Ekim ayından başlayarak günümüze kadar Bilimler Akademisi Dil ve Edebiyat Enstitüsünde baş araştırma görevlisi olarak çalışmaktadır. 23 Eylül -12 Ekim arası Moğolistan’a devlet heyeti başkanı, 3 Kasım-12 Kasım günleri arası 1983 yılında Mozambik ziyaretinde Kırgız Dostluk Birliği Heyeti Başkanı olarak görev yaptı. Ayrıca 22 Temmuz -31Temmuz tarihleri arası 1984 yılı Küba’ya yapılan resmi ziyarette Sovyet - Küba Dostluğu Birliği heyetinde görev aldı. Evli ve beş çocuk babasıdır. Askar Tursunov, çalışmalarını genellikle Kırgızcanın öğretimi alanına yönlendirmiştir. Bu konuda yayınlanmış olan eserleri şunlardır:
Bilimsel Çalışma ve Makaleleri
Monografiler, Broşürler
1. Kırgız Dilinde Şimdiki ve Geçmiş Zaman, Bilimler Akademisi Yayınları (1959) 2. Kırgız Dilinde Zarf Fiil, «Учпедгиз» (1960) 3. Kırgız Dilinde Cümlenin Baş Öğeleri (M. Murataliyev’le), Bilimler Akademisi Yayınları (1961) 4. Kırgız Dilinde Noktalama (Yüksekokul Öğretmenleri,Öğrencileri İçin) «Учпедгиз» (1963) 5. Kırgız Dilinde Noktalama (2.Basım), Okul Yayınları (1969) 6. Kırgız Dilinde İsim Tamlaması, Bilim Yayınları (1976) 7. Kırgız Dilinde Fiil Tamlaması, Bilim Yayınları (1978) 8. Kırgız Dilinde Noktalama (Lise Öğretmenleri, Öğrencileri İçin), Okul Yayınları (1978) 9. Kırgız Dilinde Noktalama (2.Basım), Okul Yayınları (1981)
Ders Kitapları 1. Kırgız Dili Dilbilgisi/Şekilbilgisi, (Komisyon), «Учпедгиз» (1964) 2. Edebi Kırgızca Dilbilgisi / Sesbilgisi, Şekilbilgisi, (Komisyon), Okul Yayınları (1980) 3. Kırgız Dili(Liseler İçin), Okul Yayınları (1985) 4. Kırgız Dili (Pedagoji Enstitüsü İçin), (Komisyon)) Okul Yayınları (1986) 5. Edebi Kırgız Dili Dilbilgisi / Sesbilgisi, Şekilbilgisi (Rusça), (Komisyon) Bilim Yayınları (1987)
6. Edebi Kırgız Dili Dilbilgisi/Söz Dizimi (2.Bölüm) (Komisyon), Bilim Yayınları (1987) |